در معاملات بزرگ، انجام امور گمرکی و… ممکن است اشخاص حقیقی یا حقوقی قادر به پرداخت مبلغ قرارداد نباشند. در این صورت برای دریافت ضمانت بانکی اقدام کرده و با ارائه این ضمانت به طرف دوم قرارداد، متعهد به پرداخت بدهی درموعد مقرر خواهند شد.
ضمانت نامه بانکی چیست؟
در ابتدا بهتر است بیشتر با مفهوم ضمانت‌نامه بانکی آشنا شویم. به بیان ساده ضمانت نامه بانکی به قراردادی می‌گویند که بین دو طرف معامله نوشته شده و در آن معین می‌شود که در تاریخ مشخصی خریدار، بدهی فروشنده را پرداخت کند.
در صورتی که خریدار تا تاریخ مقرر، قادر به پرداخت پول نباشد، بانک به جای شخص این بدهی را پرداخت می‌کند. به همین دلیل بانک برای صدور ضمانت نامه شرایط نسبتاً سختی را اعلام کرده است که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که چرا از چک برای انجام معاملات استفاده نمی‌شود؟ چک نیز خریدار را متعهد می‌کند که تا تاریخی معین، بدهی خود را پرداخت کند و در صورت عدم پرداخت فروشنده می‌تواند به دادگاه شکایت کرده و از راه قانونی سعی در وصول طلب خود داشته باشد.
پس بنابراین دریافت پول از طریق چک، فرایندی زمان‌بر و دردسرساز خواهد بود. در حالی که ضمانت نامه بانکی چنین شرایطی ندارد و اگر خریدار پول را پرداخت نکند، بانک بلافاصله بدهی را تسویه می‌کند.
انواع ضمانت بانکی و ارکان آن
اینکه ما در ابتدای مقاله از اصطلاح خریدار و فروشنده استفاده کردیم، برای درک بهتر موضوع بود. حالا در این بخش انواع ضمانت بانکی را نام خواهیم برد.
ضمانت نامه حسن انجام کار
ضمانت نامه پیش پرداخت
ضمانت نامه‌های پیمان
ضمانت نامه شرکت در مناقصه
ضمانت نامه تعهد دین یا تعهد پرداخت
ضمانت نامه شرکت در مزایده
ضمانت نامه گمرکی
ضمانت نامه استرداد کسور وجه‌الضمان
برای دریافت ضمانت بانکی با اصطلاحاتی برخورد خواهید کرد که به آن ارکان و یا ساختار ضمانت بانکی می‌گویند. این اصطلاحات به شرح زیر می‌باشند:
ذی‌نفع (مضمون له): کسی که ضمانت نامه به نفع او صادر می‌شود.
متقاضی (مضمون عنه): فردی که درخواست صدور ضمانت نامه بانکی دارد.
وجه‌الضمان: مبلغ مشخص شده در ضمانت نامه بانکی
ضامن: یا ضمانت کننده که همان بانک است.
سررسید: تاریخ انقضای ضمانت نامه که متقاضی باید تا آن تاریخ به تعهدش به طور کامل عمل کرده باشد.
عنوان برگه ضمانت نامه: موضوعی که برای آن ضمانت بانکی درخواست می‌شود.
چگونه ضمانت بانکی بگیریم؟
برای اینکه ضمانت بانکی بگیریم، اول به بانک درخواست می‌دهیم. بانک درخواست ما را بررسی می‌کند و در صورتی که موضوع ضمانت بانکی مورد تأیید قرار گرفت، اعتبارسنجی مشتری آغاز می‌شود. اعتبارسنجی بانک سابقه مشتری را در بانک بررسی می‌کند و به مواردی مانند صلاحیت فنی، سابقه چک برگشتی، سابقه بدهی فرد به بانک، تمکن مالی و گردش حساب مورد توجه قرار می‌گیرد.
با بررسی این موارد در صورتی که با درخواست شما موافقت شود، باید با در دست داشتن وثیقه و مدارک مورد نیاز به بانک مراجعه کنید. در ادامه وثیقه‌های قابل قبول برای بانک نام برده خواهند شد.
با فرض اینکه شما برای دریافت ضمانت بانکی تأیید صلاحیت شده باشید، بانک موارد دیگری را نیز بررسی می‌کند:
– عنوان برگه ضمانت نامه یا به بیان دیگر موضوعی که برای آن درخواست ضمانت بانکی دادید، صوری نباشد و با زمینه کاری و فعالیت شما مرتبط باشد.
– شما توانایی لازم برای عمل کردن به موضوع ضمانت نامه را داشته باشید.
– ضمانت نامه ابزاری برای دریافت وام نباشد.
وثیقه‌های قابل قبول برای بانک
در ابتدا بهتر است بدانید که باید حداقل 10 درصد کل مبلغ ضمانت نامه را نقداً به بانک پرداخت کنید و برای بقیه مبلغ، ضمانت معتبر ارائه دهید. این وثیقه‌ها شامل:
– پول نقد یا طلا
– اوراق قرضه دولتی، اوراق مشارکت و یا اسناد خزانه
– حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه، سپرده سرمایه‌گذاری بلند مدت یا حساب ارزی
– تضمین بانک‌ها یا مؤسسات اعتباری معتبر خارجی
– سهام شرکت‌های بورسی، سفته اسناد تجاری، اموال غیرمنقول و یا برگ وثیقه انبارهای عمومی مربوط به کالا.
مدارک لازم برای دریافت ضمانت بانکی
مدارکی برای دریافت ضمانت بانکی لازم داریم، به شرح زیر است:
برای اشخاص حقیقی:
– در خواست کتبی ضمانت
– اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
– اصل و کپی مجوز فعالیت (جواز کسب، کارت بازرگانی و…)
– اصل و کپی فیش حقوقی و معرفی‌نامه شغلی برای افرادی که کارت بازرگانی و جواز کسب ندارند.
برای اشخاص حقوقی:
– اصل و کپی سند مالکیت، اجاره‌نامه یا سرقفلی محل کار
– اصل و کپی اساسنامه و اظهارنامه ثبت شرکت،آگهی تأسیس، آگهی تغییرات، اصل و کپی شناسنامه و پشت و روی کارت ملی اعضای هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت و سایر مجوزهای لازم جهت انجام کار موضوع قرارداد و ارائه مستندات مالی لازم که تأییدکننده اظهارات و فعالیت متقاضی باشد.
– رونوشت قرارداد بین خریدار و فروشنده که برای آن درخواست ضمانت بانکی ارائه شده است.
هزینه صدور ضمانت بانکی
متقاضیان برای دریافت ضمانت بانکی باید مبلغی را به عنوان سپرده نقدی به بانک پرداخت کنند. این سپرده به صورت امانت در اختیار بانک قرار می‌گیرد و زمانی که ضمانت نامه باطل شد، به متقاضی برگردانده می‌شود.
علاوه بر این هزینه، بانک برای صدور هر ضمانت نامه از مشتری، کارمزد دریافت می‌کند. مبلغ این کارمزد بر اساس میزان وثیقه، مبلغ قرارداد، مدت و نوع ضمانت تعیین شده مشخص می‌شود و در هنگام صدور ضمانت نامه از مشتری دریافت می‌گردد.
باید توجه داشته باشید که مدت زمان ضمانت بانکی حداکثر یک سال است و پس از این زمان در صورتی که تمایل به تمدید داشته باشید، باید دو طرف موافقت کتبی خود را به بانک اعلام کنند. ناگفته نماند که برای تمدید گواهی باید مجدداً هزینه کارمزد به بانک پرداخت شود.
نظرات کاربران