در دنیای امروز، حفظ سلامتی و ایمنی کارکنان در محیط کار از دغدغه‌های اصلی مدیران و کارکنان محسوب می‌شود. خطرات متعددی در محیط‌های کاری وجود دارند که می‌توانند سلامت جسمی و روانی کارکنان را به مخاطره اندازند. در این میان، متخصصان بهداشت حرفه‌ای با به‌کارگیری دانش و مهارت‌های خود، نقشی کلیدی در ارتقای سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها و حوادث در محیط کار ایفا می‌کنند.
وظایف و مسئولیت‌های متخصص بهداشت حرفه‌ای
متخصصان بهداشت حرفه‌ای با استفاده از ابزارها و روش‌های مختلف، عوامل زیان‌آور محیط کار مانند عوامل فیزیکی (صدا، نور، گرما، سرما و …)، شیمیایی (مواد شیمیایی، گازها و …)، بیولوژیکی (ویروس‌ها، باکتری‌ها و …) و روانی (استرس، فشار کاری و …) را شناسایی و ارزیابی می‌کنند.
این کارشناسان با ارائه آموزش‌های لازم به کارکنان در خصوص بهداشت و ایمنی محیط کار، آگاهی و دانش آنها را در این زمینه ارتقا می‌دهند. همچنین، مشاوره‌های لازم را در خصوص نحوه پیشگیری از بیماری‌ها و حوادث شغلی به کارکنان ارائه می‌کنند.
متخصصان بهداشت حرفه‌ای بر حسن اجرای برنامه‌های بهداشت و ایمنی محیط کار نظارت می‌کنند و در صورت نیاز، اصلاحات لازم را در این برنامه‌ها اعمال می‌کنند. همچنین آنها معاینات پزشکی دوره‌ای کارکنان را انجام می‌دهند تا از سلامت جسمی و روانی آنها اطمینان حاصل نمایند.
در صورت بروز حادثه یا بیماری شغلی، متخصصان بهداشت حرفه‌ای به بررسی و تحقیق در خصوص علل و عوامل آن می‌پردازند و راهکارهای لازم برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی را ارائه می‌کنند.
آنها نتایج بررسی‌ها و تحقیقات خود را در اختیار مراجع ذیصلاح مانند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان تأمین اجتماعی و … قرار می‌دهند.
مهارت‌های لازم برای شغل بهداشت حرفه ای
- دانش تخصصی در زمینه بهداشت و ایمنی محیط کار
- آشنایی با قوانین و مقررات مربوط به بهداشت و ایمنی کار
- توانایی شناسایی و ارزیابی عوامل زیان‌آور محیط کار
- مهارت‌های ارتباطی و آموزشی قوی
- توان تصمیم‌گیری درست و به موقع
- توانایی در حل مساله و مشکلات
- توانایی کار تیمی و حل مسئله
- مسولیت پذیری
- قدرت بدنی مناسب
- دقت به جزئیات
بازار کار و فرصت‌های شغلی
با توجه به اهمیت روزافزون بهداشت و ایمنی در محیط کار، تقاضا برای متخصصان بهداشت حرفه‌ای در حال افزایش است. این متخصصان می‌توانند در طیف وسیعی از مشاغل که در اینجا آورده شده است استخدام شوند:
- کارخانجات
- بیمارستان‌ها
- ادارات دولتی و خصوصی
- شرکت‌های مشاوره ای
- مراکز تحقیقاتی
- دانشگاه‌ها
تحصیلات لازم برای ورود به شغل بهداشت حرفه‌ای
متقاضیان ورود به این شغل می‌توانند در رشته‌های زیر در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل کنند:
- بهداشت حرفه‌ای
- مهندسی بهداشت حرفه‌ای
- ایمنی کار
تفاوت رشته بهداشت حرفه ای و HSE
رشته بهداشت حرفه ای(Occupational Health Engineer) شامل ایمنی کارکنان در محیط کار است اما در رشته HSE که یکی از گرایش‌های کارشناسی ارشد رشته بهداشت حرفه‌ای است علاوه بر بهداشت حرفه ای و ایمنی کار به مساله محیط زیست نیز توجه می‌شود.
درآمد شغل بهداشت حرفه ای
حقوق و دستمزد متخصصان بهداشت حرفه ای به عوامل مختلفی از جمله سابقه کار، تجربه، تخصص، نوع کارفرما، محل سکونت و … بستگی دارد. در سال 1402، میانگین حقوق ماهانه یک متخصص بهداشت حرفه ای در ایران حدود 15 تا 25 میلیون تومان است.
علاوه بر حقوق پایه، متخصصان بهداشت حرفه ای ممکن است از مزایای دیگری مانند بیمه، پاداش، اضافه کاری و … نیز بهره‌مند شوند.
سخن آخر
حرفه بهداشت حرفه‌ای، شغلی مفید و با ارزش است که به ارتقای سلامت و ایمنی کارکنان در محیط کار کمک می‌کند. متخصصان این حوزه با به‌کارگیری دانش و مهارت‌های خود، نقشی کلیدی در حفظ سلامتی و پیشگیری از بیماری‌ها و حوادث در محیط کار ایفا می‌کنند.
نظرات کاربران