سازمان تجارت جهانی گزارش می‌دهد که جنگ در اوکراین ضربه شدیدی به اقتصاد دنیا وارد کرده است. همچنین انتظارات برای بهبودی ناشی از تأثیر مخرب همه گیری COVID-19 بر تجارت جهانی، اعتماد تجاری را از بین برده است.
اقتصاددانان سازمان تجارت جهانی پیش بینی خود از تجارت جهانی در دو سال آینده را تغییر داده‌اند. آنها اکنون انتظار دارند تجارت جهانی کالا در سال جاری 3 درصد رشد کند و در سال 2023 اندکی به 3.2 درصد افزایش یابد. این به نسبت پیش بینی قبلی4.7 درصدی کمتر است.
در این مقاله سعی داریم پیامد های جنگ اوکراین و روسیه را در رابطه با اقتصاد جهان شرح دهیم. با ما همراه باشید:
پیامد جنگ روسیه و اوکراین
پس از جنگ بین اوکراین و روسیه، جامعه کشورهای غربی به حمله روسیه به اوکراین با تحریم‌های سخت واکنش نشان دادند. تمامی دارایی‌های بانک مرکزی روسیه در اتحادیه اروپا، بریتانیا، آمریکا و کانادا مسدود شده است. اتحادیه اروپا هفت بانک روسی را از سیستم ارتباطات مالی سوئیفت حذف کرده است. حریم هوایی کشورهای اتحادیه اروپا به روی هواپیماهای روسیه بسته است. خط لوله گازی بحث برانگیز نورد استریم 2 به حالت تعلیق درآمد. اولین پیامدهای اقتصادی جنگ و تحریم‌ها را می‌توان دید. در زیر تأثیر این جنگ را از چند جنبه بررسی می‌کنیم:
مصرف کنندگان
مردم در حال حاضر اثرات افزایش سریع قیمت انرژی را احساس می‌کنند. قیمت سوخت برای اولین بار از مرز دو یورو عبور کرد و همچنان به افزایش خود ادامه می‌دهد. حتی قبل از حمله روسیه به اوکراین، هزینه‌های سوخت و گرمایش در نتیجه تقاضای شدید برای نفت و گاز، با احیای اقتصاد جهانی افزایش یافته بود و به تورم دامن می‌زد. در ماه فوریه، نرخ تورم سالانه در بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا 5.1 درصد بود. تورم بالا قدرت خرید مصرف کنندگان را تضعیف می‌کند.
صنعت خودرو
برخی از خطوط صنعت خودروسازی فقط به میزان محدودی کار می‌کنند یا متوقف شده‌اند زیرا قطعات تأمین‌کننده مهمی مانند کابل مهاردار از اوکراین وجود ندارد. انجمن بین‌المللی سازندگان وسایل نقلیه موتوری پیش بینی کرد: “این صنعت بار دیگر باید برای سال بسیار سختی آماده شود.” با این وجود، سازندگانی مانند فولکس واگن یا مرسدس بنز از تحریم‌ها فراتر رفته و صادرات خود به روسیه و تولید در این کشور را متوقف می‌کنند. سایر شرکت‌های بین‌المللی نیز تجارت روسی خود را متوقف می‌کنند. لیساندرا فلاچ، کارشناس تجارت خارجی در مؤسسه Ifo می‌گوید: از یک طرف، شرکت‌ها باید اهداف تجارت با روسیه را مورد ارزیابی مجدد قرار دهند. از سوی دیگر، بسیاری از شرکت‌ها تصور می‌کردند که “روسیه بازار جذابی در آینده نخواهد بود”.
اقتصاد مالی
با وجود خزانه کامل دولت، روسیه با تهدید ورشکستگی مواجه است. این کشور میلیاردها اوراق قرضه دولتی به دلار و یورو دارد. رئیس مؤسسه DIW برلین، مارسل فراتر، نگران است که به دلیل تحریم‌های غرب، خطر زیادی وجود دارد که روسیه بدهی‌های خود به طلبکاران بین‌المللی را پرداخت نکند. به طور مثال بر اساس آخرین داده‌های Deutsche Bundesbank، مطالبات بانک‌های آلمانی از روسیه در نوامبر 2021 به حدود 6 میلیارد یورو، با احتساب مطالبات شعب خارجی و شرکت‌های تابعه آنها، حدود 7.5 میلیارد یورو بوده است. این مقدار کمتر از 0.4 درصد از کل مطالبات خارجی مؤسسات آلمانی بود. تنها 119 میلیون یورو در اوراق بهادار بخش دولتی روسیه سرمایه‌گذاری شد که شامل اوراق قرضه دولتی نیز می‌شود.
ترافیک هوایی
اتحادیه اروپا و روسیه حریم هوایی خود را به روی خطوط هوایی یکدیگر بسته‌اند. برای خطوط هوایی این بدان معناست که هواپیماهای خاور دور به چین، ژاپن و کره باید مسیرهای جایگزین طولانی را در جنوب انتخاب کنند. این باعث مصرف نفت اضافی می‌شود. کریستین فون برگ، اقتصاددان می‌گوید: «در نهایت، با این حال، خطوط هوایی آزادی عمل کمی برای افزایش هزینه‌ها دارند، زیرا همچنان با درآمدهای کمتری به دلیل تأثیرات همه‌گیری کرونا مواجه هستند».
عمده فروشی و تجارت خارجی
بر اساس یک نظرسنجی، تقریباً یک سوم بازرگانان خارجی، تجارت خود را تحت تأثیر تحریم‌ها علیه روسیه و ضد تحریم‌ها می‌بینند. 14 کشور در سراسر جهان گندم را تقریباً به طور انحصاری از اوکراین تهیه می‌کنند که بسیاری از آنها بخش زیادی از ذرت خود را نیز از این کشور خریداری می‌کردند. این همچنین بر قیمت هر چیزی که حاوی گندم است تأثیر می‌گذارد. برخی از کشورها، مانند لبنان یا یمن، ضربه شدیدتری خواهند دید، زیرا در حال حاضر مشکلات عرضه دارند. علاوه بر این، روسیه نیترات آمونیاک را که برای تولید کود مورد نیاز است، تأمین می‌کند. بنابراین کود در سراسر جهان دچار کمبود است. با غلات کمتر، گرسنگی در سراسر جهان افزایش خواهد یافت.
صنایع شیمیایی و نفت
صنعت انرژی برای مدت طولانی از قیمت بالای انرژی رنج می‌برد. نفت خام را مستقیماً به عنوان ماده خام پردازش نمی‌کند، بلکه نفت خامی را که توسط پالایشگاه‌ها از نفت تقطیر می‌شود، پردازش می‌کند. به گفته انجمن صنایع شیمیایی، بسیاری از شرکت‌های فعال در این صنعت نتوانستند، افزایش قیمت نفت و گاز را به مشتریان منتقل کنند. نفت خام در بسیاری از کالاها مانند پلاستیک، دارو، مواد شوینده، اسباب بازی و منسوجات یافت می‌شود.
اقتصاد
به گفته اقتصاددانان، جنگ و تحریم‌ها بر توسعه اقتصادی کشورها، در سال جاری تأثیر خواهد گذاشت. اقتصاددانان می‌گویند: «ما در حال حاضر فرض می‌کنیم که رشد باید حداقل تا اواسط سال با یک عقب‌گردی قابل توجه کنار بیاید». برای کل سال، آنها رشد اقتصادی 1.9 درصد را پس از پیش بینی اولیه 3.0 درصد فرض می‌کنند. مؤسسه تحقیقاتی هامبورگ HWWI نیز دیدگاه مشابهی دارد: “عدم اطمینان به میزان قابل توجهی افزایش یافته است و افزایش شدید بیشتر قیمت انرژی باعث افزایش تورم و کاهش قدرت خرید واقعی می‌شود.”
پول روسیه
تحریم‌های اقتصادی جدید اعمال شده توسط غرب به دلیل جنگ روسیه علیه اوکراین تأثیر خود را گذاشته است: پول ملی روسیه، روبل، به پایین‌ترین حد خود رسیده است. ذخایر بانک مرکزی روسیه تا حد زیادی مسدود شده است. علاوه بر این، برخی از بانک‌های روسیه از سیستم پرداخت بین‌المللی سوئیفت حذف می‌شوند، که عملاً همه تراکنش‌ها با کشورهای غربی را غیرممکن می‌کند.
بر اساس گزارش‌ها، نگرانی بسیاری از روس‌ها در مورد پس‌اندازشان منجر به صف‌هایی در مقابل دستگاه‌های خودپرداز در سراسر کشور شده است و نگرانی‌ها در مورد قیمت‌های بالای مواد غذایی و سایر کالاهای روزمره نیز در حال افزایش است.
نظرات کاربران