نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران شامل بخش‌های تخصصی نیروهای پلیس است که هرکدام وظیفه مشخصی به عهده دارند. از جمله این بخش‌ها به این موارد می‌توان اشاره کرد: پلیس راهنمایی و رانندگی، پلیس آگاهی، پلیس گذرنامه، پلیس بین‌الملل، پلیس یگان ویژه و…
پلیس یگان ویژه از سرکوب‌کنندگان اصلی اغتشاشات و ناآرامی‌ها در سطح کشور است که در این مقاله به معرفی آنها و شرح وظایفشان خواهیم پرداخت.
پایه‌گذاران اصلی یگان ویژه، نیروهای داوطلب مردمی و کمیته‌های انقلابی بودند که در زمان جنگ داوطلبانه به جبهه‌ها می‌رفتند. پس از جنگ در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر در جنوب شرق کشور به فعالیت خود ادامه دادند؛ تا اینکه در سال 1370 بخش یگان ویژه پلیس به صورت رسمی آغاز به فعالیت کرد.
وظایف یگان ویژه
وظیفه اصلی یگان ویژه کنترل اغتشاشات، مبارزه با عملیات تروریستی و مقابله با گروگان‌گیران است. البته مبارزه با عملیات‌های تروریستی و مقابله با گروگان‌گیران به عهده بخش تخصصی یگان ویژه، به نام نوپو می‌باشد. نوپو به هیچ عنوان در کنترل اغتشاشات ورود نمی‌کند.
در هنگام برخورد با اغتشاشگران سه مرحله طی می‌شود:
مرحله اول به عهده کلانتری‌های محل است که با تذکر و هوشیاری سعی در خاتمه اغتشاش دارند.
مرحله دوم به عهده یگان امداد است که لباس‌های آبی به تن دارند و تحت کنترل نیروی انتظامی استان‌ها می‌باشند. در صورتی که یگان امداد نیز قادر به کنترل اوضاع نشد، در مرحله سوم یگان ویژه ورود می‌کند.
از وظایف دیگر یگان ویژه در شرایط عادی، حفاظت و تأمین امنیت سفر مسئولان رده بالا کشور و برقراری نظم و انضباط مسابقات ملی همانند مسابقات فوتبال می‌باشد.
به طور کلی این یگان در هر شرایطی، وظایف مشخصی را به عهده دارد:
وضعیت سفید: در شرایط عادی که نظم عمومی در جامعه حکم‌فرماست، یگان به وظایف روزمره خود می‌پردازد.
وضعیت خاکستری: در این وضعیت، برخی ناامنی‌ها یا بی‌نظمی‌ها و تخلفات در سطح جامعه در حال شکل‌گیری است که در این صورت وظیفه یگان کمک‌رسانی به نیروهای درگیر می‌باشد. وضعیت خاکستری مانند مواردی که بلایای طبیعی در سطح کشور رخ می‌هد، بلایایی از جمله سیل، زلزله و… که یگان به کمک نیروهای دیگر می‌رود. ورود یگان ویژه به این شرایط برای افزایش صبوری و بردباری و بالابردن حس همدردی در این افراد است.
وضعیت زرد و قرمز: در این شرایط امنیت جامعه به طور گسترده به خطر افتاده و اغتشاشات وسیعی در جهت برانداختن نظام شکل می‌گیرد. کنترل شرایط از عهده نیروهای انتظامی خارج می‌شود، بنابراین یگان ویژه جهت مقابله با آنها وارد عمل می‌شود.
آموزش‌های یگان ویژه
برای ورود به یگان ویژه داشتن حداقل قد 175 سانتی‌متر، تناسب اندام و بدن نیرومند از الزامات است. پس از ورود به یگان ویژه، افراد تحت آموزش‌های خاصی قرار می‌گیرند تا علاوه بر کسب آمادگی جسمانی بالاتر، دانش خود را نیز در زمینه مقابله با بحران‌ها و شرایط سخت بالاتر ببرند. این آموزش‌ها شامل:
دفاع شخصی، آموزش‌های رزمی، زندگی در شرایط سخت از جمله کویر و کوهستان، کوهنوردی، نحوه استفاده از سلاح و تجهیزات ضد اغتشاش، نحوه به کارگیری تجهیزات انفرادی ضد اغتشاش، کمک‌های اولیه، امدادرسانی، چتربازی، اسکی، رانندگی حرفه‌ای با انواع خودرو و موتور سیکلت و…
آموزش‌های دیگر این یگان در زمینه افزایش ظرفیت و توانمندی بالقوه و بالفعل در انجام مأموریت‌ها، آمادگی تکنیکی، تاکتیکی و رزمی، سرعت عمل و قدرت تحرک و جابجایی، بهره‌مندی از تجهیزات جدید و پیشرفته، صبوری، خویشتن‌داری در حوادث، شجاعت، اقتدار، قدرت انعطاف، از خودگذشتگی و مقابله با اغتشاشات با حداقل خسارت جانی و مالی و… می‌باشد.
تجهیزات یگان ویژه
برخی از تجهیزات معمول این نیروها شامل: ماسک، سپر، کلاه ایمنی، لباس ضد ضربه و ضد گلوله، فشنگ ساچمه‌زن، انواع گازها، پرتاب‌کننده گازها، انواع خودروها، تجهیزات رهایی گروگان و خودروی آب‌پاش می‌باشد که بخش عمده‌ای از آنها تولید داخل وکاملاً ایرانی می‌باشد.
تجهیزات دیگر شامل وسایلی و جنگ‌افزارهایی است که برای کنترل اغتشاشات کاربرد دارد، از جمله: جنگ‌افزارهایی مانند تفنگ پرتاب گاز، تپانچه گاز، اسپری اشک‌آور، نارنجک دستی اشک‌آور، نارنجک باتومی، فشنگ گازی، فشنگ ساچمه‌ریز، فشنگ پلاستیکی و مشقی، باتوم ضد شورش، ماسک ضد گاز، بی‌سیم خودرویی و دستی، ساک حمل تجهیزات، دوربین چشمی دید در روز و شب، دستگاه نشانه‌روی لیزری، تجهیزات چک و خنثی‌سازی مواد منفجره، نورافکن و کپسول اطفای حریق.
نوپو
نوپو نیروهای ویژه پاسداران ولایت و یا نیروهای ویژه پاد وحشت هستند که به دلیل یونیفرم سیاه رنگی که به تن می‌کنند به سیاه‌جامگان نیز شهرت دارند. نوپو زیرمجموعه نیروهای یگان ویژه می‌باشد.
همان‌طور که در قبل اشاره شد، نوپو نیروهای تخصصی برای مقابله با عملیات تروریستی و خنثی‌سازی عملیات‌های گروگان‌گیری می‌باشند. این نیروها از زبده‌ترین و ورزیده‌ترین نیروهای یگان ویژه هستند.
افرادی که در این بخش به خدمت گرفته می‌شوند، مهارت بالا و فیزیک بدنی قوی دارند چرا که در صورت ضرورت باید قادر باشند به صورت تن به تن و بدون هیچ سلاحی مبارزه کنند و از فنونی که در دفاع شخصی و ورزش‌های رزمی آموخته‌اند به خوبی بهره ببرند.
این نیروها باید در استفاده از تجهیزات و سلاح‌های نظامی نیز مهارت بالایی داشته باشند. شاید به هر دلیلی در لحظه درگیری، به سلاح سازمانی خود دسترسی نداشته باشند، بنابراین باید قادر باشند تا از هر سلاحی که در دسترس است، خیلی سریع و با مهارت بالا استفاده کنند.
این نیروها باید به نحوه خنثی کردن انواع مواد منفجره نیز تسلط داشته باشند به همین دلیل علم به سیستم‌های الکترونیکی نیز از ضروریات نیروهای نوپو می‌باشد.
این افراد باید در تیراندازی مهارت بالایی داشته باشند، به صورتی که خیلی سریع و بدون خطا به هدف خود شلیک کنند و در عین حال از فشنگ‌های زیادی استفاده نکنند.
نظرات کاربران