فرار مالیاتی زمانی اتفاق میافتد که شخص یا سازمانی به طور غیرقانونی اقدامات هدفمندی را برای اجتناب از پرداخت بدهی مالیاتی انجام دهد. در این مقاله قصد داریم شما را با فرار مالیاتی و انواع آن آشنا کنیم:
تعریف فرار مالیاتی
فرار مالیاتی عبارت است از استفاده از ابزارهای غیرقانونی برای فرار عمدی از مسئولیت مالیاتی. این شامل گزارش نادرست درآمد از طریق کم بیان کردن درآمد، ادعای کسورات نامناسب، یا خارجکردن پول به حسابهای مخفی خارجی است. این یک جرم کیفری است و مجازات دارد.
راههای فرار مالیاتی
فرار مالیاتی زمانی اتفاق میافتد که شخص یا شرکتی از پرداخت غیرقانونی مالیات فرار میکند. این معمولاً با پنهان کردن وضعیت واقعی امور مالی آنها برای مقامات مالیاتی انجام میشود. مردم میتوانند برای فرار مالیاتی به روشهای مختلفی متوسل شوند. برخی از متداولترین استراتژیهای مورد استفاده عبارتند از:
قاچاق به جای پرداخت مالیات واردات و غیره
ارائه اظهارنامه مالیات بر درآمد نادرست
نگهداری صورتهای مالی جعلی
استفاده از اسناد جعلی برای کسر مالیات
عدم نمایش درآمد
نگهداری پول در خارج از کشور
مالیات ندادن
ارائه رشوه به یک مقام رسمی
انواع فرار مالیاتی
فرار مالیاتی در رابطه با انواع مختلفی از مالیات رخ میدهد، مانند:
مالیات بر درآمد
ممکن است شخصی با تسلیم عمدی اظهارنامه مالیاتی که شامل اطلاعات ناقص یا نادرست است از مالیات بر درآمد فرار کند. آنها ممکن است جزئیات درآمد یا دارایی خود را پنهان کنند (مانند پس اندازهای اعلام نشده). یا ممکن است به طور غیرصادقانهای مطالبه کسورات داشته باشند یا کسورات بالاتری را از آنچه که حقشان است، درخواست کنند.
مالیات شرکت
یک شرکت ممکن است با تسلیم عمدی اظهارنامه مالیاتی که شامل اطلاعات ناقص یا نادرست است، از مالیات شرکت فرار کند. برای مثال ممکن است به طور غیرصادقانهای یک اعتبار مالیاتی سرمایهگذاری یا سایر مبالغی که حق دریافت آن را ندارد مطالبه کند. یا ممکن است آدرس نادرستی ارائه دهد.
مالیات بر ارزش افزوده
یک کسب و کار ممکن است به طور غیر صادقانه مالیات بر ارزش افزوده را دریافت نکند یا مالیات بر ارزش افزوده دریافتی را به مقامات مالیاتی واریز نکند.
مالیات بر ارث
شخص ممکن است با اطلاع ندادن به اداره امور مالیاتی هنگام دریافت ارث از مالیات بر ارث فرار کند.
فرار مالیاتی در ایران
فرار مالیاتی در حقوق ایران انواع مختلفی دارد و در قواعد مختلف حقوقی به آن پرداخته شده است. درک صحیح از فرار مالیاتی بسیار مهم است، زیرا گاهی اوقات جبران زیانهای ناشی از آن دشوار و پرهزینه خواهد بود.
تعریف فرار مالیاتی بر اساس قوانین ایران
فرار مالیاتی یک فعالیت غیرقانونی است که در آن یک فرد یا نهاد عمداً از پرداخت بدهی مالیاتی واقعی خودداری میکند. بر اساس ماده 274 قانون مالیاتهای مستقیم، چنانچه شخصی با علم و آگاهی و به قصد فرار مالیاتی مرتکب اعمال زیر شود، جرم فرار مالیاتی مرتکب شده و مرتکب یا مرتکبین حسب مورد مجازات خواهند شد:
افزودن ترازنامه و حساب سود و زیان یا استناد به دفاتر و اسنادی که ملاک تشخیص مالیات قرار میگیرد
عدم تسلیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی، ترازنامه و حساب سود و زیان به مدت 3 سال متوالی.
پنهان کردن درآمد و فعالیت اقتصادی خود؛
منع دسترسی مأموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی یک شخص یا شخص ثالث؛
عدم کسر یا وصول مالیات از سایر مؤدیان (در صورت نیاز) و عدم انجام این وظیفه در مهلتهای قانونی.
تنظیم معاملات و قراردادهای خود به نام دیگران یا تنظیم معاملات و قراردادهای دیگران به نام خود
استفاده از کارت ویزیت دیگران به قصد فرار مالیاتی.
چند نمونه از فرار مالیاتی در ایران برای درک بهتر موضوع
کتمان فعالیتهای اقتصادی و درآمدهای مرتبط: فرض کنید افرادی که بدون ثبت شرکت و یا تسلیم اظهارنامه مالیاتی به فعالیتهای اقتصادی میپردازند و به این ترتیب هر ساله سود کلانی کسب میکنند در حالی که هیچ یک از وظایف قانونی خود را انجام نمیدهند.
مخفی نگه داشتن اسناد از دسترس ممیزان مالیاتی: فرض کنید برخی از شرکتها دارای دو دفتر تجاری هستند و برای فرار از پرداخت مالیات بخشی از درآمد خود را مخفیانه ثبت میکنند.
ارائه مدارک مالی جعلی: فرض کنید عدهای برای هزینهها اسناد غیرواقعی ارائه میکنند و در دفاتر خود ثبت میکنند تا درآمد واقعی خود را کاهش دهند.
همکاری با سایر افراد برای پنهان کردن نرخ درآمد واقعی: فرض کنید خرید و فروش بین دو مؤدی انجام میشود و این افراد به منظور اجتناب از عملکرد مالیاتی و عدم پرداخت مالیات بر ارزشافزوده از صدور فاکتور برای یکدیگر خودداری میکنند و پرداختها را از طریق حسابهایی غیر از حسابهای شرکتهای خودشان انجام دهند.
بیان کالاهای سالم به عنوان مواد زاید: روش دیگر اعلام کالای سالم به جای مواد زاید و پرهیز از ثبت فروش این کالاها در دفاتر و همچنین ثبت فروش به نام افراد ناشناس است. به عنوان مثال ثبت فاکتور برای خریدار و فروشنده با کد ملی و نام غیر واقعی انجام میشود. برخی دیگر از موارد فرار مالیاتی عبارتاند از:
سازماندهی فعالیتهای خود به نحوی که مشمول معافیت مالیاتی باشد.
ایجاد حساب جعلی و ثبت فروش یا درآمد در حساب بستانکاران، حساب جاری شرکا و غیره.
حذف داراییهای مستهلک شده در زمان انتقال یا انحلال به منظور کتمان نرخ درآمد و فروش.
جایگزینی مواد اولیه ارزان قیمت با مواد اولیه گران قیمت.
مجازاتهای فرار مالیاتی در حقوق ایران
مجازاتهای فرار مالیاتی برای اشخاص حقیقی مجازاتهای زیر به تناسب نوع جرم مربوط به فرار مالیاتی برای افراد در نظر گرفته میشود:
حبس بیش از 6 ماه تا 2 سال
جریمه بیش از دو میلیون تا هشت میلیون تومان
شلاق از 31 تا 74 ضربه
محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از 6 ماه تا 5 سال
پرداخت اصل مالیات علاوه بر جرایم قانونی و نیز غرامت به دولت
فرار مالیاتی شرکتها
ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی از 6 ماه تا 2 سال و ممنوعیت از صدور برخی اسناد تجاری. وقتی یک شخص حقوقی فرار مالیاتی میکند، در واقع یک شخص حقیقی است که مرتکب جرم شده است، اعم از مدیر عامل، کارمند یا هر شخص دیگری که در شرکت سمتی دارد. در این صورت شرکت به مجازات مقرر قانونی محکوم میشود و فرد نیز به طور جداگانه مجازات میشود.
مجازات حسابرسان و نمایندگان به دلیل عدم گزارش دهی
بر اساس موازین قانونی، در مواردی که حسابداران، حسابرسان، مأموران مالیاتی، کارکنان بانکها و کارکنان مؤسسات مالی و اعتباری متوجه شوند که شخص یا افرادی مرتکب جرم فرار مالیاتی شدهاند؛ اما جرم را گزارش نمیکنند. به شش ماه حبس تعزیری، دو میلیون تومان جزای نقدی، ۶ ماه محرومیت از حقوق اجتماعی و شلاق به ۳۱ ضربه شلاق محکوم خواهند شد.
نظرات کاربران