از دیرباز افراد زیادی علاقمند به کسب دانش بیشتر درباره ایران در گذشته و حال داشتند. جذابیتهای ایران و تاریخ و تمدن کهن آن سبب شده که سفرنامههای زیادی از این کشور نگاشته شود. این مسأله تنها مختص ایرانیان نبوده است و افراد ساکن در کشورهای دیگر نیز به این موضوع علاقه نشان داده و جملاتی را در وصف ایران باستان بیان کردهاند. افرادی مثل هرودوت که هر تکه از این سرزمین و فرهنگ مردمانش برای او جذاب بوده و گاهی از آداب و رسوم این کشور به شگفتی یاد میکند.
فرهنگ غنی ایرانی سبب شده افراد زیادی علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر از آداب و رسوم، فرهنگ، اقتصاد، حکومت و سیاست در دوره ایران باستان باشند. در همین راستا رشتهای به نام ایران شناسی در دانشگاهها به وجود آمد تا افراد علاقمند به صورت تخصصی با ایران باستان و ایران نو آشنا شوند، آداب و رسوم، خط، فرهنگ و زبان آنها را مطالعه کنند و این اطلاعات را به نسلهای بعدی منتقل کنند.
اهمیت این رشته نه تنها به عنوان یک رشته دانشگاهی که مدرکی معتبر ارائه میدهد، بلکه به عنوان بخشی از گذشته ایران بسیار حائز اهمیت است.
معرفی رشته ایران شناسی
رشته ایرانشناسی شاخهای از علوم انسانی است که به مطالعه دانش فرهنگی ایران از زمان باستان تا حال میپردازد. این دانش فرهنگی شامل تاریخ، ادبیات، هنر و فرهنگ مردم ایران باستان تا ایران نو میشود و در آن انواع زبانهای ایرانی شامل فارسی باستان، اوستا و پهلوی نیز آموزش داده میشود. محدوده جغرافیایی مورد مطالعه در این رشته ایران، افغانستان، ازبکستان و تاجیکستان و به طور کلی تمام کشورهای فارسیزبان است.
از مجموعه کتابهای رشته ایرانشناسی میتوان این موارد را نام برد: زبان و ادبیات فارسی، تاریخ ایران بر اساس روایات ملی، تاریخ معاصر ایران، مطالعه اسناد و کتیبهها، جغرافیای تاریخی ایران، ادبیات معاصر، تاریخ هنر ایران، شناخت مبانی قصههای ایرانی، جهانگردی و گردشگری، زبان عربی پیشرفته، سفرنامهنویسی و تاریخ اجتماعی ایران، ادبیات کودکان، تأثیر قرآن و حدیث بر زبان و ادب پارسی، متون نظم فارسی و متون نثر فارسی.
تلاشها برای زنده نگه داشتن فرهنگ ایرانی
در سال 1376 سازمانی به نام بنیاد ایرانشناسی تأسیس شد. این بنیاد در حوزه پژوهشهای ایرانشناختی فعالیت میکند و سعی در ساماندهی فعالیتها و گسترش آنها به منظور شناختن و شناساندن جلوههای تمدن و فرهنگ ایران اسلامی و تاریخ آن به جهانیان دارد.
با همین هدف در سال 1381 مرکز نشر دانشگاهی، مجلهای با عنوان پژوهشهای ایرانشناختی به چاپ رسانید که به زبان آلمانی میباشد و سعی در معرفی آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی دارد.
تحصیل در این رشته تا مقطع ارشد امکانپذیر است و جهت ترویج رشته ایرانشناسی دانشگاه شهید بهشتی با همکاری بنیاد ایرانشناسی در این مقطع دانشجو میپذیرد.
انتخاب رشته ایران شناسی در دانشگاه
علاقمندان به تحصیل در این رشته پس از مجاز شدن به انتخاب رشته در شاخه علوم انسانی، میتوانند رشته ایرانشناسی را برای ادامه تحصیل در دانشگاههای روزانه، شبانه، آزاد، غیرانتفاعی و پردیسهای خودگران انتخاب کنند. البته میزان پذیرفتهشدگان این رشته و تعداد دانشگاههای ارائهدهنده آن بستگی به ظرفیت دانشگاهها در همان سال تحصیلی دارد.
افرادی که علاقمند به ادامه تحصیل در رشته ایرانشناسی هستند، بهتر است با زبان فارسی آشنایی داشته (ارائه گواهی از یکی از مؤسسات معتبر آموزش زبان فارسی الزامی است) و همچنین دانش مختصری با تاریخ، زبان عربی و مبانی زبانشناسی نیز داشته باشند.
این افراد باید به مطالعه تاریخ و انجام تحقیق و پژوهش علاقمند باشند و توانایی ارتباط با گذشته ایران از نظر سیاسی، تاریخی، اقتصادی و جغرافیا را در خود ببینند.
دانشجویان رشته ایرانشناسی در نیمسال اول، دروس عمومی شامل تاریخ ایران، تاریخ زبان فارسی، تاریخ ادبیات ایران و مبانی ایرانشناسی را مطالعه میکنند. در نیمسال دوم دروس تخصصی بر اساس گرایش دانشجویان در چارت آموزشی آنان قرار میگیرد.
رشته ایرانشناسی با دو گرایش ایران باستان و ایران معاصر در دانشگاهها تدریس میشود که در گرایش ایران معاصر دروس تاریخ، ادبیات و هنر معاصر ایران قرار دارد و در گرایش ایران باستان دروس زبانهای ایرانی باستان و میانه نظیر فارسی باستان، اوستا، پهلوی و تاریخ و فرهنگ ایران باستان تدریس خواهد شد.
بازار کار رشته ایران شناسی
هر دانشآموزی به هنگام انتخاب رشته برای دانشگاه درباره یک سؤال مهم و اساسسی تحقیق میکند. اینکه آیا این رشته بازار کار مناسب و آینده شغلی خوبی دارد یا خیر؟
در مورد رشته ایرانشناسی باید گفت که مقصد اولیه فارغالتحصیلان آن اداره میراث فرهنگی است که به عنوان کارشناس از بین این افراد استخدام میکند. در صورتی که تحصیل تا مقاطع بالاتر ادامه پیدا کند تدریس در دانشگاهها نیز یکی از گزینههای کاریابی است.
مشاغل دیگری نیز برای این افراد وجود دارند که بسته به علاقه خود میتوانند وارد هرکدام از این حوزهها شوند. تدریس در آموزش و پرورش، اجرای برنامههای ایرانشناسی در صدا و سیما، فعالیت در زمینه روزنامهنگاری، خدمات سیاسی و مترجمی در موزهها و کتابخانهها از گزینههای دیگر فارغالتحصیلان رشته ایرانشناسی است.
نظرات کاربران