در تعریف کاشی و کاشی‌کار می‌خوانیم: «قطعه سنگی است مصنوعی با طول و عرض‌های مختلف و ضخامت چند میلی‌متر، سطح روی آن شیشه‌ای، صاف و صیقلی است و از محصولات سفالین و سرامیکی محسوب می‌شود که برای تزیین، بهداشت و عایق رطوبت در داخل و خارج ساختمان‌ها به کار می‌رود و کاشی‌کار کسی است که کاشی را در ساختمان کار می‌گذارد.»
کاشی‌کار کیست؟
کاشی‌کار کسی است که سطح دیوارها و یا کف ساختمان‌ها را با کاشی می‌پوشاند. کاشی‌کار با توجه به نظر مشتری و هزینه‌ای که در اختیار او قرار می‌دهد، طرح و نقشه کاشی را انتخاب می‌کند، با ابزارها و مصالح مخصوص، سطح زیرین را آماده کرده، کاشی‌ها را نصب می‌کند و سرانجام با دوغاب‌ریزی و آب‌بندی، کاشی‌ها را تثبیت می‌کند.
سرامیک، سفال، شیشه، سنگ گرانیت یا مرمر، متر، دستگاه برش کاشی، شابلون، خط‌کش، پرگار، گونیا و… مواد ساختمانی و ابزارهایی است که معمولاً کاشی‌کار برای ارائه یک کار تمیز و مرتب از آنها استفاده می‌کند.
از مشهورترین استادان کاشی‌کاری و معماری ایران که سهم بسزایی در احیاء، اشاعه و حفظ کاشی‌کاری ایرانی بر اساس اصول سنتی داشته است می‌توان به استاد علی پنجه‌پور اشاره کرد. از وی به عنوان پدر کاشی‌کاری معرق یاد می‌شود. آثار زیبا و ارزشمند کاشی‌کاری او به عنوان مرجع و میراث ماندگار هنر معماری و کاشی‌کاری سنتی شناخته می‌شود.
پیدایش واژه «کاشی»
در مورد پیدایش واژه «کاشی» دو نظر وجود دارد:
1- شهر کاشان از اوایل دوران اسلامی به عنوان مرکز سفال‌سازی شناخته می‌شد، از این رو نام «کاشی» از نام این شهر گرفته شده است.
2- واژه «کاشی» از کلمه «کاچی» گرفته شده است. کاچی نوعی خشت است که بر روی آن نقاشی می‌کشند و آبگینه ساییده روی آن می‌مالند و می‌پزند به طوری که شبیه به چینی می‌شود.
تاریخچه کاشی‌کاری در ایران
وجود منابع سرشار مواد اولیه در ایران، این کشور را دارای پیشینه‌ای باشکوه و تمدنی کهن در زمینه هنر و صنعت کرده است. صنعت کاشی و سرامیک از جمله این صنایع به شمار می‌رود. تولید انواع کاشی‌های تزیینی و آجرهای لعابدار با روش‌های ابتدایی از حدود 1250 سال قبل از میلاد مسیح در ایران وجود داشته است.
در تولید کاشی از خاک رس که دارای 20 تا 30 درصد سیلیس است استفاده می‌شود. بعد از شکل‌دهی کاشی آن را در کوره قرار می‌دهند و بعد از پخت، با قرار دادن یک لایه لعاب روی آن، از خواص کاشی و طرح و رنگ آن محافظت می‌کنند. این لعاب در افزایش مقاومت لایه رویی کاشی نیز مؤثر است.
کاربرد کاشی
کاشی در تزیینات داخلی و خارجی ساختمان‌ها و همچنین در عایق‌کاری در برابر رطوبت و حفظ بهداشت محیط کاربرد فراوان دارد.
یکی از کاربردهای کاشی استفاده از آن در تزیینات مکان‌های مذهبی نظیر مساجد و زیارتگاه‌هاست. استفاده از کاشی‌های هفت رنگ، مقرنس، معرق، مینیاتوری و کاشی‌های مزین به خط کوفی در این مکان‌ها، تحسین هر بیننده‌ای را برمی‌انگیزد و روح و ذهن انسان را آرامش می‌بخشد.
کاربرد دیگر آن در قسمت‌های مختلف ساختمان است. کاشی به دلیل ضد آب بودن و همچنین نظافت آسان در آشپزخانه بسیار کاربرد دارد. آلودگی‌ها و چربی‌های ایجاد شده در اثر پخت و پز، به راحتی با آب و مقداری مواد شوینده تمیز می‌شوند.
همین خواص کاشی، باعث کاربرد فراوان آن در دیوارها و کف حمام و سرویس‌های بهداشتی و محل‌هایی که نیاز به حفظ بهداشت محیط دارند مثل آزمایشگاه‌ها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها شده است.
پارکینگ و حیاط نیز از قسمت‌هایی است که استفاده کاشی در آن بر زیبایی و چشم‌نوازی آن بسیار تأثیرگذار است.
مهارت و دانش مورد نیاز کاشی‌کار
کاشی‌کار بعد از بستن قرارداد با مشتری، باید اندازه‌گیری دقیقی از محل مورد نظر انجام دهد تا مقدار کاشی و مواد مورد نیاز برای نصب کاشی را بدست آورد و قبل از شروع کار، اگر محل مورد نظر احتیاج به تعمیر کاشی‌های قبلی یا کندن آنها دارد، انجام دهد. مرحله بعد انتخاب کاشی مناسب با کار و سلیقه مشتری است. برش کاشی‌ها و شکل‌دهی به آنها مطابق با طرح مورد نظرش به وسیله ابزارهای مناسب، آماده کردن سطح زیرین و پوشاندن آن به وسیله گچ، سیمان یا ماسه با توجه به نیاز، نصب و چسباندن کاشی‌ها و پر کردن فضای بین آنها با مواد مناسب مراحل بعدی کاشی‌کاری حرفه‌ای را تشکیل می‌دهد.
کاشی‌کار برای انجام این مراحل به توانایی‌ها و مهارت‌هایی احتیاج دارد که به طور خلاصه بیان می‌کنیم:
– داشتن ذهن متفکر و خلاق
– داشتن دقت و حوصله
– آشنایی با زیبایی‌شناسی
– آشنایی با انواع کاشی و علم و هنر کاشی‌کاری
– گذراندن دوره‌های آموزشی و کارآموزی کاشی‌کاری
– آشنایی با مواد و ابزارهای کاشی‌کاری
– مهارت در بکارگیری ابزار
– توانایی محاسباتی برای اندازه‌گیری‌ها و برآورد هزینه‌ها
– توانایی جسمی و ذهنی برای پیاده‌کردن طرح‌های مختلف
– توانایی انجام کار در شرایط آب و هوایی مختلف
– توانایی انجام کار عملی
– توانایی انجام کار فردی و گروهی
– آشنایی با اصول مشتری‌مداری
– آگاهی از مسائل ایمنی و بهداشت
نحوه ورود به شغل کاشی‌کاری
– تحصیل در رشته کاشی‌کاری شاخه کار و دانش.
– شرکت در دوره‌های آموزش کاشی‌کاری در سازمان فنی و حرفه‌ای یا آموزشگاه‌هایی که زیر نظر این سازمان فعالیت دارند.
– آموزش تجربی نزد استادان ماهر کاشی‌کار.
فرصت‌های شغلی کاشی‌کاری
سازمان‌ها و شرکت‌هایی که در حیطه بازسازی بناهای تاریخی و قدیمی فعالیت دارند و شرکت‌های فعال در پروژه‌های ساختمانی فرصت‌های شغلی این رشته کاری محسوب می‌شوند. داشتن مهارت و تجربه در این رشته، کمک فراوانی در یافتن شغل مناسب با درآمد عالی خواهد داشت.
میزان درآمد کاشی‌کاری
مساحت کار، جنس و نوع کاشی، سختی کار کاشی‌کار با توجه به محل انجام کار از عوامل مهم تأثیرگذار بر درآمد این شغل محسوب می‌شوند.
همچنین میزان تجربه، مهارت و ذوق هنری کاشی‌کار، کیفیت کارهای ارائه شده، مسئولیت‌پذیری و نحوه ارتباط با مشتری، بستگی مستقیم با میزان قرارداد و تعداد مشتری کاشی‌کار و در نتیجه میزان درآمد او دارد؛ در نتیجه نمی‌توان مقدار مشخصی برای درآمد این شغل تعیین کرد.
نظرات کاربران