به فن شنا در زیر آب غواصی می‌گویند که هم با کمک ابزارهای تنفسی انجام می‌شود و هم بدون آن. غواصی شغلی سخت و خطرناک است اما در کنار این سختی جذابیت و لذت خاص خود را دارد. معمولاً افرادی که رشته غواصی را انتخاب می‌کنند، افراد ماجراجو و علاقمند به کشف دنیای جدید در زیر آب هستند.
قدمت غواصی در ایران به قرن‌ها قبل از میلاد برمی‌گردد. در روایتی آمده است که حدود 5 قرن قبل از میلاد مسیح، غواصان به منظور کشف و بیرون کشیدن گنج‌های غرق شده در زیر آب برای خشایار شاه ایران کار می‌کردند. در ابتدا غواصی تنها برای اکتشاف گنج‌ها و یا آسیب رساندن به اموال دشمن در دریاها استفاده می‌شد ولی اکنون رشته غواصی کاربردهای فراوانی دارد.
مهارت‌های مورد نیاز برای ورود به رشته غواصی
افراد علاقمند برای ورود به این رشته باید توانایی‌های خاصی داشته باشند. این افراد قبل از آموزش دیدن، باید آزمایشات دقیق پزشکی انجام دهند. مهارت‌های دیگر شامل:
– توان فیزیکی بالا
– داشتن استقامت بالا
– مهارت عالی در شنا کردن
– توانایی حفظ آرامش در شرایط سخت
– تمرکز بالا
– توانایی انجام کارهای فردی و تیمی
– تسلط به تمام مسائل ایمنی
– توانایی انجام کارهای حرفه‌ای در زیر آب مانند جوشکاری، کارهای تحقیقاتی و…
کاربردهای رشته غواصی
غواصی در دریاها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و سدها انجام می‌گیرد. همان‌طور که اشاره شد؛ از این حرفه ابتدا به منظور انجام تاکتیک‌های جنگی برای آسیب رساندن به تجهیزات آبی دشمن مثل سوراخ کردن کشتی دشمن و یا رها کردن لنگر کشتی برای به حرکت درآوردن آن و یا برای کارگذاشتن مین‌های دریایی استفاده می‌شد. سربازها در ابتدا از نی‌های تو خالی برای تنفس در زیر آب استفاده می‌کردند که بعدها سعی شد ابزارهای بهتری برای تنفس زیر آب ساخته شود.
اکنون غواصی کاربردهای مختلف تفریحی، ورزشی، تحقیقاتی، صنعتی و نظامی دارد. اما به طور معمول غواصی را به دو بخش تفریحی و صنعتی تقسیم می‌کنند. هرکدام از این رشته‌ها دوره‌های آموزشی مختلف با ارائه مدارک بین‌المللی دارند.
ابزارهای غواصی و مهارت‌های آموزشی
ابزارهای مورد استفاده غواصان شامل موارد زیر است:
– فین یا پای غواص که سبب حرکت فرد غوص زننده می‌شود.
– وت سوت و درای سوت که همان لباس غواصی است.
– اسنورکل غواصی یا همان لوله تنفسی
– BCD یا همان جلیقه کنترل شناور
– جوراب و دستکش غواصی
– ماسک و کارد غواصی
– سیلندر، رگلاتور و اسلحه غواصی
از سختی‌های این رشته می‌توان این موارد را بیان کرد: میزان زمانی که غواص در آب سپری می‌کند، کنترل شده است اما به طور معمول این افراد ساعت‌های کاری طولانی و فشرده دارند و فضای زیر آب معمولاً سرد، کثیف و تاریک است. به دلیل موقعیت شغلی، غواصان معمولاً مجبور می‌شوند محل زندگی خود را در نزدیکی دریاها انتخاب کنند. بنابراین فردی که حرفه غواصی را انتخاب می‌کند، باید بسیار علاقمند به این رشته باشد.
مهارت‌هایی که غواصان طی دوره‌های مختلف آموزش می‌بینند به شرح زیر است:
– برداشت فشار: تنظیم فشار درونی و بیرونی شیپور استاش گوش (برطرف کردن گرفتگی گوش) در حین غواصی و در زمان قرار گرفتن در محیط‌های پر فشار.
– تنفس زیر آب: روش صحیح تنفس از طریق رگلاتور غواصی در زیر آب.
– به اشتراک‌گذاری هوا: آموزش نحوه صحیح استفاده مشترک دو غواص از یک منبع هوا.
– پاکسازی ماسک: تخلیه آب وارد شده به ماسک در زیر آب.
– صعود اضطراری: نحوه بازگشت سریع و ایمن به سطح آب در صورت اتمام هوای تنفسی.
– علامت‌های غواصی: آموزش علامت‌های غواصی به منظور ارتباط با سایر غواصان در زیر آب.
– شنا و شناوری: نحوه حرکت زیر آب با تجهیزات غواصی و حفظ تعادل با استفاده از هوای موجود در ریه‌ها (هوای موجود در ریه‌ها باعث شناوری بیشتر می‌شود، در صورتی که تخلیه هوا، این شناوری را کاهش می‌دهد.)
وظایف غواص
امروزه سعی می‌شود بسیاری از وظایف غواصان، توسط ماشین‌ها انجام شود. اما هنوز ابزارها و ماشین‌ها نتوانسته‌اند به خوبی غواصان این وظایف را انجام دهند. به همین دلیل به غواص حرفه‌ای در حوزه‌های مختلف نیاز می‌شود. وظایف غواصان بسته به حوزه کاری آنان، متفاوت است:
– مهندسی عمران: تخریب، ساخت و انجام تعمیرات لازم زیر آب
– نفت و گاز: اکتشاف مخازن نفت و گاز، نقشه‌برداری، ساخت و نگهداری از خطوط لوله‌ها
– نیروی دریایی: انجام تعمیرات کشتی‌ها و قایق‌ها و بازرسی از آنها
– تحقیقات علمی: در زمینه‌های مختلف زیست‌شناسی دریا، زمین‌شناسی، اقیانوس‌شناسی، جانداران زیر آب و…
– رسانه: فیلم‌برداری از دنیای زیر آب
– پلیس: جستجو برای یافتن شواهد و افراد گمشده در زیر آب
– نظامی: قرار دادن مین‌های دریایی، نفوذ به خطوط دشمن و…
– آبزی پروری: پرورش ماهی
– آموزش: تدریس مهارت‌های غواصی
بازار کار و آینده شغلی رشته غواصی
علاقمندان به رشته غواصی می‌توانند در تمام حوزه‌هایی که در بخش وظایف نام برده شد، مشغول به فعالیت شوند. اما بیشترین بخشی که نیاز به غواص حرفه‌ای دارد، حوزه نفت و گاز است. انتظار می‌رود که با توجه به کمبود غواص حرفه‌ای در این حوزه، بازار کار خوبی برای علاقمندان فراهم باشد چرا که هم‌اکنون به دلیل کمبود غواص ماهر، گاهی غواصان دیگر کشورها دعوت به کار می‌شوند.
در بخش تفریحی نیز استقبال خوبی از غواصان می‌شود. به خصوص که ما از نعمت دریا در جنوب کشور برخورداریم، به همین دلیل غواصی تفریحی این‌روزها در ایران نیز طرفداران زیادی پیدا کرده است و زیرساخت‌های آن در جنوب کشور، فراهم شده است.
درآمد غواصی در همه جای دنیا مقدار قابل توجهی است. در ایران نیز، افرادی که در حوزه نفت و گاز مشغول به فعالیت می‌شوند، با توجه به سختی کارشان از درآمدهای بالایی برخوردار هستند. هرچه میزان مهارت، تخصص و تجربه افراد در این زمینه بیشتر باشد، درآمد آنان نیز بالاتر می‌رود.
نظرات کاربران