معرفی رشته برق و آینده شغلی آن

از زمانی که برق و الکتریسیته اختراع شد، بشر استفاده‌های زیادی از این صنعت کرد. هر روز نیاز بشر به انرژی برق بیشتر شد و تعداد دستگاه‌های وابسته به برق نیز روز به روز افزایش یافت. به تعداد افرادی که علاقمند به فهمیدن این صنعت پیچیده داشتند، نیز هر روز اضافه شد.

امروزه رشته برق علاقمندان زیادی دارد، شاید بتوان گفت اکثر کسانی که رشته ریاضی را انتخاب می‌کنند، به امید قبول شدن در رشته برق تلاش می‌کنند.

رشته برق چیست

رشته مهندسی برق به مطالعه بر چگونگی کارکرد و کاربردهای الکتریسیته، الکترومغناطیس و الکترونیک می‌پردازد. شاید بتوان برای درک بهتر این رشته، آن را به دو قسمت تقسیم کرد:

بررسی و طراحی سیستم‌های انتقال و تبدیل انرژی الکتریکی

بررسی و طراحی سیستم‌های الکترونیکی برای پردازش و انتقال اطلاعات مانند رایانه‌ها، سامانه‌های مخابراتی، مدارهای مجتمع، رادارها و…

مهندس برق کسی است طراحی و توسعه سیستم‌های الکتریکی جدید را به عهده دارد، مشکلات سیستم را برطرف می‌کند و تجهیزات را آزمایش می‌کند. این افراد به ریاضیات و فیزیک مسلط هستند و از این دروس برای تحلیل داده‌ها در رشته برق استفاده می‌کنند. مهندسین برق علاوه بر تسلط بر دروس تئوری، باید خلاقیت بالا و ذهن فعالی داشته باشند.

رشته مهندسی برق با بسیاری از رشته‌های مهندسی مرتبط است و بسیاری از تخصص‌ها مانند مهندسی سخت‌افزار، الکترونیک، قدرت، الکترومغناطیس و امواج، مهندسی مایکروویو، نانوتکنولوژی، الکتروشیمی، انرژی‌های تجدیدپذیر، مکاترونیک و علم مواد الکتریکی را شامل می‌شود.

کاربردهای رشته برق

همانطور که قبلاً اشاره شد، مهندسی برق در همه رشته‌ها کاربرد دارد. در ادامه برخی از این کاربردها، بیان می‌شوند.

– تمام کالاهای هوشمندی که روزانه از آنها استفاده می‌کنید مانند گوشی موبایل، ساعت هوشمند، تبلت و… شاهکار طراحی مهندسی برق است.

– ربات‌هایی که این روزها رقابت برای طراحی نوع پیشرفته‌تر آنها داغ است، از سنسورها، محرک‌ها، ریزپردازنده‌ها و سیستم‌های پیچیده کنترل بازخورد ساخته شده‌اند که مهندسین برق آنها را طراحی کرده‌اند.

– تولید برق و شبکه‌های ذخیره‌سازی، سیستم‌های تصویربرداری، موقعیت‌یاب‌های زمینی برای ناوبری و مکان‌یابی، سیستم‌های کنترل قوی، پروژه‌های فضایی و ارتباطات فضایی عمیق همگی توسط مهندسین برق طراحی و ساخته می‌شوند.

– فناوری‌هایی که در صنعت پزشکی از آن استفاده می‌شود، از جمله مانیتورهای نوار قلب و فشار خون، دستگاه‌های تصویربرداری CT و MRI و… به وسیله مهندسین برق طراحی و ساخته شده‌اند.

در واقع می‌توان گفت یک مهندس برق وظایفی از جمله: تجزیه، تحلیل و طراحی سیستم‌های مخابراتی، ارتباطات رادیویی و تلفنی، اینترنت انتقال داده‌ها، ارتباطات ماهواره‌ای و ساخت رادارها، کنترل موشک، هواپیما و سفینه، توزیع و پخش جریان برق در ساختمان، طراحی و ساخت بردهای الکترونیکی و…. را بر عهده دارد.

آینده شغلی رشته برق

رشته برق دارای تنوع شغلی زیادی است. شاید بتوان گفت در هر صنعتی، به یک مهندس برق نیاز می‌باشد. بنابراین بازار کار این رشته پررونق و متنوع است. اما با وجود تعداد زیاد زمینه کاری که برای این رشته وجود دارد، هنوز هم مهندسین برق بیکار وجود دارند. شاید اگر کمی بیشتر بررسی کنیم، متوجه علت موضوع شویم.

دانشجویانی که در دوره دانشگاه تنها به بخش‌های تئوری این رشته توجه کرده‌اند و تسلط آنها تنها بر دروس نظری دانشگاهی است، کمتر جذب بازار کار می‌شوند؛ اما دانشجویانی که طی دوره تحصیل به پرورش مهارت‌های خود پرداخته‌اند و با بخش عملی کار آشنایی بیشتری پیدا کرده‌اند، بلافاصله پس از فارغ‌التحصیلی جذب بازار کار شده‌اند.

فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی برق می‌توانند فرصت‌های شغلی خوبی در ذوب آهن، کارخانه سیمان، خودروسازی، ادارات پست، وزارت صنایع، وزارت دفاع و… داشته باشند.

مهندسین برقی که دارای ذهنی خلاق و ایده‌های ناب هستند، به دنبال یک شغل اداری و یا صنعتی نمی‌روند. چنین افرادی یا اختراعی انجام می‌دهند و درصدد تولید آن برمی‌آیند و یا با کارآفرینی باعث ایجاد یک شغل برای مهندسین دیگر می‌شوند.

به طور معمول درآمد مهندسین رشته برق مقدار خوب و مناسبی است. در صورتی که این افراد در بخش دولتی استخدام شوند، بر اساس قانون وزارت کار، حقوق دریافت می‌کنند. ولی در صورتی که در بخش خصوصی مشغول به فعالیت شوند، می‌توانند درآمد بالاتری داشته باشند. بسته به میزان مهارت و تجربه کاری این افراد، رقم حقوق آنها تغییر می‌کند.

بهترین گرایش مهندسی برق در ایران

مهندسی برق دارای گرایش‌های متعددی است. اگر بخواهیم چند گرایش خوب که دارای بازار کار و آینده شغلی بهتری نسبت به سایرین است معرفی کنیم، باید بگوییم، رشته‌های مهندسی الکترونیک، مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق قدرت و همچنین مهندسی پردازش سیگنال نسبت به گرایش‌های دیگر آینده بهتری دارند.

اما اگر قرار باشد بین این موارد یکی از آنها انتخاب شود، گرایش برق قدرت در ایران آینده بهتری دارد.

مهندسی برق قدرت شامل تولید، انتقال، توزیع و استفاده از نیروی الکتریکی، همراه با تجهیزات الکتریکی مرتبط با این سیستم‌ها (مانند ترانسفورماتورها، ژنراتورها و موتورها) می‌شود. مهندسان برق قدرت مبانی نظری رشته خود را به خوبی می‌آموزند و از آن برای بهتر شدن کار خود استفاده می‌کنند.

امروزه با توجه به اینکه جمعیت بشر روی کره زمین در حال افزایش است، و از طرفی اکثر نیازهای بشر به استفاده از انرژی برق گره خورده است، پس برای تأمین این انرژی در جهان به نیروگاه‌های بیشتر و پیشرفته‌تر نیاز است و این جزء وظایف اصلی مهندسین برق قدرت است. این افراد از دانش خود در فناوری، ارتباطات، هواپیما، قطارهای برقی، صنعت هوافضا و… استفاده می‌کنند.

ناگفته نماند که فارغ‌التحصیلان رشته برق در همه جای دنیا می‌توانند فرصت‌های شغلی خوبی داشته باشند. رشته‌های زیادی از جمله صنایع، معماری، خدمات مهندسی، تولید و انتقال و توزیع نیروی برق، تحقیق و توسعه و… به مهندسین برق نیاز دارند. رشد شغلی برای این افراد طبق بررسی‌های صورت گرفته توسط دفتر آمار کار در دنیا، بسیار خوب پیش‌بینی شده است.

سرعت رشد و پیشرفت فناوری نیز از دیگر عواملی است که جای پیشرفت را در این رشته باز نگه داشته است. اکثر کشورها برای بهبود و توسعه شبکه‌های برق‌رسانی خود به مهندسان متخصص در حوزه برق نیاز دارند. به همین دلیل فرصت شغلی برای این افراد در اقصی نقاط دنیا فراهم است.