دنیای پزشکی همواره در حال تحول و پیشرفت بوده و هوش مصنوعی به عنوان یکی از جدیدترین دستاوردهای بشر، جایگاه ویژهای در این عرصه پیدا کرده است. جراحی، به عنوان یکی از حساسترین و پیچیدهترین شاخههای پزشکی، از این پیشرفت بینصیب نمانده و هوش مصنوعی به یاری جراحان آمده است تا با دقت و ظرأفت بیشتر، به نجات جان انسانها کمک کنند.
هوش مصنوعی در مراحل قبل از جراحی
هوش مصنوعی در مراحل قبل از عمل، نقشی حیاتی در تشخیص، برنامهریزی و آمادهسازی ایفا میکند که عبارتند از:
تجزیه و تحلیل تصاویر پزشکی
الگوریتمهای هوش مصنوعی میتوانند با بررسی تصاویر سی تی اسکن، ام آر آی و اشعه ایکس، به جراحان در تشخیص دقیقتر بیماری و آناتومی بدن بیمار کمک کنند. این امر منجر به برنامهریزی دقیقتر عمل جراحی و کاهش خطا در حین عمل میشود.
پیشبینی عوارض
هوش مصنوعی با بررسی سابقه پزشکی بیمار، اطلاعات مربوط به عمل جراحی و سایر فاکتورها، میتواند احتمال بروز عوارض بعد از عمل را پیشبینی کند. این اطلاعات به جراحان کمک میکند تا اقدامات پیشگیرانه لازم را انجام دهند و ریسک عمل را برای بیمار کاهش دهند.
انتخاب روش جراحی
هوش مصنوعی میتواند با در نظر گرفتن شرایط بیمار و نوع بیماری، به جراحان در انتخاب بهترین روش جراحی کمک کند. این امر منجر به نتایج بهتر عمل، کاهش زمان جراحی و دوران نقاهت بیمار میشود.
کاربرد AI در حین عمل جراحی
هوش مصنوعی در حین عمل نیز میتواند نقش بسزایی ایفا نماید، از جمله:
راهنمایی جراح
سیستمهای رباتیک مجهز به هوش مصنوعی میتوانند با دقت و ظرافت بسیار بالا، حرکات جراح را در حین عمل کنترل و هدایت کنند. این امر به ویژه در جراحیهای کم تهاجمی و پیچیده، بسیار مفید است.
این ربات حرکات دست، مچ و انگشت جراح را ترجمه میکند تا هر ابزار را در زمان واقعی هدایت نماید. به عنوان مثال، یک حرکت یک اینچی ممکن است به یک چهارم اینچ کاهش یابد، که امکان دقت جراحی و کنترل جراحی فوقالعاده را فراهم میکند.
تشخیص بافتهای بیمار
هوش مصنوعی با استفاده از آنالیز تصاویر و دادههای حین عمل، به جراحان در تشخیص بافتهای سالم و بیمار کمک میکند. این امر منجر به برداشت دقیقتر تومورها و بافتهای آسیب دیده و حفظ بافتهای سالم میشود.
کنترل خونریزی
سیستمهای هوش مصنوعی نقاط خونریزی در حین عمل را شناسایی میکنند، و جراحان میتوانند با سرعت خونریزی را کنترل نمایند. که سبب کاهش خطر مرگ و میر بیمار در حین عمل میشود.
نقش هوش مصنوعی در مراحل بعد از جراحی
همچنین هوش مصنوعی در مراحل بعد از جراحی نیز نقش مهمی برعهده دارند مانند:
مانیتورینگ وضعیت بیمار
هوش مصنوعی میتواند با بررسی علائم حیاتی بیمار و سایر دادههای مربوط به وضعیت سلامتی او، به پزشکان در تشخیص زودهنگام عوارض بعد از عمل و ارائه مراقبتهای لازم به بیمار کمک کند.
تجویز دارو
هوش مصنوعی با در نظر گرفتن شرایط بیمار و نوع عمل جراحی، میتواند به پزشکان در تجویز دقیقتر دارو و تنظیم دوز مناسب آنها یاری برساند.
توانبخشی
هوش مصنوعی با ارائه برنامههای توانبخشی شخصی به بیماران، به آنها در بهبود سریعتر و بازگشت به زندگی عادی میتواند نقش مؤثری ایفا نماید.
نمونهای از جراحی با کمک هوش مصنوعی
به عنوان مثال، مطالعات نشان دادهاند که استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی در تخصصهایی مانند چشمپزشکی باعث افزایش دقت در غربالگری و تشخیص برخی آسیبشناسیها مانند آب مروارید، گلوکوم و قوز قرنیه شده است. علاوه بر این، ارزیابی خطر عوارض پس از جراحی و انتخاب افراد برای اعمال جراحی، مانند لیزیک (LASIK) و استخراج عدسی با برش کوچک (SMILE)، با دقت ۹۳ درصد با استفاده از هوش مصنوعی به دست آمده است.
تحقیقات در ارتوپدی و جراحی مغز و اعصاب اهمیت هوش مصنوعی را در بهبود تشخیصی و پیش آگهی روشهای جراحی مانند جایگزینی کامل مفصل و مدیریت تومورهای مغزی نشان داده است. و به تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) و پارگی منیسک با استفاده از هوش مصنوعی دست یافتند. همچنین طراحی کارآزماییهای بالینی و دادهکاوی نیز توسط تکنیکهای هوش مصنوعی تسهیل شده است.
میزان موفقیت هوش مصنوعی
در حال حاضر میزان موفقیت جراحی به کمک ربات بین ۹۴ تا ۱۰۰ درصد است. میزان موفقیت فردی به نوع روشی که نیاز دارید، سلامت عمومی و سایر عوامل بستگی دارد.
محدودیتهای هوش مصنوعی
جراحان و محققان باید تأثیری که ممکن است هوش مصنوعی بر اعتماد و رضایت بیمار داشته باشد را در نظر بگیرند. کاربردهای هوش مصنوعی در جراحی در مراحل اولیه هستند و درک محدودی از دقت و قابلیت اطمینان آن وجود دارد.
نتیجهگیری
هوش مصنوعی انقلابی در دنیای پزشکی ایجاد کرده است و به جراحان کمک میکند تا با دقت و ظرأفت بیشتر، به نجات جان انسانها کمک کنند. با پیشرفت روزافزون این فناوری، میتوان انتظار داشت که در آینده شاهد کاربردهای شگفت انگیزتر هوش مصنوعی در این عرصه باشیم.
نظرات کاربران