نیاز امروز بشر به نفت و مشتقات آن غیرقابل انکار است. از بنزین و پوشاک گرفته تا پلاستیک و لوازم الکترونیکی، همگی تولیداتی هستند که وابستگی شدیدی به وجود نفت دارند.
همان‌طور که می‌دانید ما در کشوری نفت‌خیز و ثروتمند زندگی می‌کنیم. وجود نفت در یک کشور به چرخه اقتصادی آن کمک فراوانی می‌کند؛ کشور ما نیز با داشتن مخازن نفتی وسیع جزء صادرکنندگان بزرگ نفت در سطح جهان شناخته می‌شود.
وجود مخازن نفت در ایران سبب به وجود آمدن رشته‌های مرتبط با نفت شده تا بتوانیم فارغ‌التحصیلانی آزموده و متخصص در زمینه اکتشاف، بهره‌برداری و استخراج نفت داشته باشیم. هدف اصلی هر کشوری جایگزین کردن صادرات تولیدات نفتی، به جای صادرات نفت خام است.
تولیداتی از قبیل کود شیمیایی، مواد پلیمری برای تهیه لاستیک، پلاستیک و الیاف مصنوعی، مواد شیمیایی مختلف مثل اسیدها، بازها، نمک‌ها، رنگینه‌ها، شوینده‌ها، حلال‌ها، مواد بهداشتی و… . این فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی نفت هستند که می‌توانند این امر را میسر کنند. در ادامه این مقاله رشته مهندسی نفت به طور کامل معرفی شده و میزان درآمد آن در کشور بررسی می‌شود.
رشته مهندسی نفت
یکی از رشته‌های مرتبط با حوزه انرژی، مهندسی نفت است که در آن هدف، تولید انرژی برای صنایع، مصارف خانگی، خودروسازی و… است. مهندسی نفت به طور معمول برای دولت‌هایی که در تلاش برای به حداکثر رساندن سود حاصل از منابع نفتی خود هستند، بسیار رشته مهم و جذابی محسوب می‌شود.
این رشته تلفیقی از رشته‌های زمین‌شناسی، ریاضی، شیمی، ترمودینامیک، مکانیک سیالات و فیزیک می‌باشد که در تمامی مراحل مرتبط با صنعت نفت اعم از اکتشاف، حفاری، بهره‌برداری و انتقال و پالایش نفت از این علوم استفاده می‌شود.
افرادی که این رشته را برای تحصیل انتخاب می‌کنند باید خود را برای انجام کارهای دشوار، زندگی به دور از خانواده به مدت طولانی و کار در شرایط سخت و گاهی خطرناک، آماده کنند.
توانایی‌های لازم برای تحصیل در رشته مهندسی نفت
دروسی که در دبیرستان اهمیت زیادی برای ادامه تحصیل در رشته مهندسی نفت دارند شامل موارد زیر است.
ریاضی (معادلات دیفرانسیل، مشتق، انتگرال و…)، فیزیک (چگالی مواد، انرژی، دینامیک، توان، دما و گرما، تأثیر فشار و ناخالصی در نقطه جوش و انجماد، تبدیل واحدها و…) شیمی (مباحث مرتبط با ترمودینامیک شیمیایی، خواص و رفتار گازها و محاسبات شیمیایی و قوانین اسیدها و بازها و…) زمین‌شناسی (منابع معدنی و ذخایر انرژی، فرایندهای آذرین درونی و رسوبی، زمین‌شناسی ایران، گسل و چین‌خوردگی، کانی‌شناسی و..).
همچنین داشتن دانش کافی در زبان انگلیسی از لازمه‌های ورود به این رشته است، چرا که کار در محیط‌های مختلف و امکان برخورد با مهندسین از کشورهای مختلف این نیاز را برای فارغ‌التحصیلان این رشته دو چندان کرده است.
گرایش‌های رشته مهندسی نفت
رشته مهندسی نفت شامل 4 گرایش مهندسی اکتشاف نفت، مهندسی استخراج نفت ـ حفاری، مهندسی استخراج نفت ـ مخازن نفت و مهندسی استخراج نفت ـ بهره‌برداری از منابع نفت می‌باشد.
گرایش اکتشاف نفت
مهندسین نفت در این گرایش با استفاده از لرزه‌نگار به وجود نفت در یک منطقه پی می‌برند. آنها امواج صوتی را به اعماق زمین می‌فرستند و با پردازش اطلاعات امواج برگشت آن، به وجود یا عدم وجود نفت پی می‌برند. این گرایش ارتباط تنگاتنگی با رشته‌های زمین‌شناسی و ژئوفیزیک دارد.
گرایش حفاری
فارغ‌التحصیلان این رشته به طراحی تجهیزات حفاری و انجام عملیات حفاری در بهترین شرایط ممکن می‌پردازند. هدف از این رشته، انجام حفاری با کمترین هزینه، بیشترین کارایی و کمترین آسیب به محیط زیست است.
گرایش مخازن نفت
مهندسین این رشته بررسی می‌کنند در عمق مشخصی از زمین، چه میزان نفت وجود دارد، چه مقدار از آن قابل برداشت است و با چه سرعتی قادر به استخراج آن هستند. این افراد مخازن نفت و گاز را شناسایی کرده و با محاسبه دما، عمق و فشار محیط به برداشت هرچه بهتر آن کمک می‌کنند.
گرایش بهره‌برداری از مخازن نفت
به دلیل بهره‌برداری‌هایی که در سال‌های گذشته از منابع نفتی انجام شده است، مخازن نفتی افت کرده‌اند و به صورت طبیعی به سطح زمین نمی‌رسند. بنابراین مهندسین بهره‌برداری با روش‌های علمی و اصولی امکان استفاده از نفت را ممکن می‌کنند.
بازار کار رشته مهندسی نفت
اولین مرکزی که مقصد فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی نفت، برای کار است، وزارت نفت می‌باشد. دانشگاه نفت دانشجویان ممتاز و رتبه‌های برتر خود را برای جذب در وزارت نفت بورسیه می‌کند.
حدود 70 درصد دانشجویان این رشته به طور معمول وارد وزارت نفت و صنایع تابعه آن مانند شرکت نفت و گاز پارس، شرکت نفت خزر، شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و… می‌شوند.
عده‌ای هم در مراکز دیگر مانند پالایشگاه نفت و گاز، پخش فراورده‌های نفتی، صنایع پتروشیمی، بورس انرژی، بازرگانی خارجی و… مشغول به کار می‌شوند. مابقی فارغ التحصیلان می‌توانند در شرکت‌های خصوصی شیمیایی که دروس آنها اشتراکات زیادی با نفت دارند، فعالیت داشته باشند.
نکته قابل توجه اینکه گرایش انتخابی شما برای ادامه تحصیل تأثیر چندانی در حوزه شغلی آینده شما نخواهد داشت. با داشتن کمی تجربه و تلاش فراوان می‌توانید در حوزه‌های مختلف نفت و گاز ورود کنید.
درآمد رشته مهندسی نفت
با توجه به وابسته بودن دنیای امروز به صنعت نفت و فراورده‌های تولید شده از نفت، انتظار می‌رود که بازار کار و درآمد فارغ‌التحصیلان این رشته خوب و مناسب باشد.
به طور معمول درآمد مهندسین نفت مقدار خوب و قابل قبولی است به طوری‌که احتمال می‌رود درآمد آنان برای داشتن یک زندگی لوکس مناسب باشد. اما میزان درآمد بستگی زیادی به مهارت و تجربه شما و محل کارتان (دولتی یا خصوصی) دارد. هرچه میزان فعالیت، تخصص، تلاش و پشتکار شما بیشتر باشد، درآمد بالاتری نیز خواهید داشت.
نظرات کاربران