یکی از واحدهای ضروری و مهم نظام اقتصادی هر کشور، اداره گمرک است. گمرک، سازمانی دولتی است که وظیفه بازرسی، اخذ عوارض ورود و خروج و اجرای مقررات مربوط به صادرات و ترانزیت کالا بر عهده او می‌باشد. به کسی که در این حوزه مشغول به کار است، «کارشناس امور گمرکی» می‌گویند.
افزایش حجم تجارت جهانی، گسترش روابط بین‌المللی در زمینه‌های تجاری و اطلاع‌رسانی، ضرورت انتقال تکنولوژی و… جایگاه گمرگ را در نظام اقتصادی کشورها حیاتی کرده است.
گمرگ به دو قسمت گمرگ مسافری و تجاری تقسیم می‌شود. امور مربوط به ورود و خروج افراد، به عهده گمرک مسافری و امور مربوط به ورود و خروج کالا و اموال، به عهده گمرک تجاری می‌باشد.
کارشناس امور گمرکی کیست؟
فردی که در بخش‌های مختلف گمرک مشغول به کار است و با کلیه امور گمرکی مربوط به حوزه کارش آشنایی دارد، کارشناس امور گمرکی یا کارشناس گمرک نامیده می‌شود.
کارشناس گمرک می‌تواند در گمرک کشور یا بخش گمرک شرکت‌های بازرگانی و سازمان‌های صنعتی دولتی و خصوصی مشغول به کار شود.
وظایف و مسئولیت‌های کارشناس گمرک با توجه به قسمتی که در آن مشغول به کار است، متفاوت است. مثلاً فردی که در بخش گمرک مسافری کار می‌کند، باید آگاهی کاملی از کلیه قوانین و مقررات مسافری، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های گمرکی و ممنوعیت‌های مسافری و سایر اطلاعات مربوط به این بخش داشته باشد تا بتواند در این شغل موفق باشد.
و فردی که در بخش گمرک تجاری کار می‌کند، باید در زمینه مقررات و آیین‌نامه‌های صادرات و واردات، تعرفه‌ها، ارزش‌گذاری کالاها، کدگذاری کالا و سایر قوانین مربوط به این بخش اطلاعات کامل داشته باشد تا به خوبی در کارش انجام وظیفه کند.
و فردی که در بخش گمرک یک سازمان یا شرکت کار می‌کند، باید تسلط کاملی بر قوانین و مقررات و تشریفات گمرکی مربوط به نوع فعالیت، کالا و محصولات و امور واردات و صادرات همان شرکت و سازمان داشته باشد تا بتواند در کارش موفق شود.
وظایف کارشناس امور گمرکی
همان‌طور که قبلاً بیان شد، کارشناس امور گمرکی با توجه به قسمتی که در آن مشغول به کار است، وظایف خاصی بر عهده دارد. اما به طور کلی می‌توان برای کارشناس گمرک وظایف زیر را برشمرد:
– شناخت کامل و تسلط بر قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های گمرکی
– رسیدگی و پاسخگویی به درخواست‌های متقاضیان اعم از مسافران، تاجران و…
– بازرسی مسافران، مدارک و بار آنها
– تحقیق و بررسی معتبر و اصل بودن مدارک و اسناد متقاضیان
– ممانعت از ورود و خروج مسافران غیرمجاز
– ممانعت از ورود و خروج کالاهای غیرمجاز
– بررسی و رسیدگی اظهارنامه‌ها و سایر اسناد و مدارک
– انجام عملیات‌های ارزیابی کالاها
– نظارت بر عملیات ارزیابی کالاها
– تحلیل و تشخیص ارزش استاندارد کالاها
– صدور پروانه‌های گمرکی برای کالاها پس از انجام عملیات ارزیابی
– بررسی تأخیرهای حمل و نقل و ثبت گزارشات
– کنترل اظهارنامه‌های گمرکی پس از ترخیص
– انجام امور گمرکی مربوط به واردات و صادرات کالاها در شرکت‌ها و سازمان‌های مربوطه
دانش و مهارت‌های لازم برای کارشناس امور گمرکی
برای موفقیت در هر شغلی باید آشنایی کاملی از اصول، دستورالعمل‌ها، دانش و مهارت‌های مورد نیاز آن شغل وجود داشته باشد تا عملکردی مطلوب و قابل تحسین ارائه شود.
فعالین امور گمرکی هم باید دارای این مهارت‌ها باشند:
– آشنایی کامل از محیط کار و چگونگی انجام فعالیت‌های مرتبط
– آشنایی کامل با قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های گمرکی
– تسلط بر کامپیوتر و نرم‌افزارهای مربوط به امور گمرکی
– آشنایی کامل با انواع کالا و محصولات
– داشتن دقت بالا و توانایی توجه به جزئیات
– توانایی بازرسی دقیق و جزئی کالا و مسافر
– توانایی تصمیم‌گیری فوری و مناسب، مخصوصاً در مواقع اضطراری
– آشنایی با اصول مشتری‌مداری و توانایی داشتن برخوردی قاطع و محترمانه با مراجعین
نحوه ورود به شغل کارشناس امور گمرکی
معمولاً فارغ‌التحصیلان کارشناسی رشته‌های مدیریت گمرکی و امور گمرکی، فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد رشته‌های حقوق حمل و نقل تجارت، حقوق تجارت بین‌الملل، حقوق اقتصادی، حقوق اسناد و قراردادهای تجاری، حقوق شرکت‌های تجاری، حقوق نفت و گاز، حقوق بین‌الملل و مدیریت نظارت و بازرسی، جذب این حوزه کاری می‌شوند اگر چه گاهی فارغ‌التحصیلان رشته‌های دیگر هم در این صنف مشغول به کار می‌شوند.
لازم به ذکر است که پذیرش در سازمان‌های دولتی مخصوصاً گمرک جمهوری اسلامی ایران، وابسته به قبولی در آزمون‌های ورودی و گزینش‌های اداری و تأیید صلاحیت در مصاحبه‌ها می‌باشد.
فرصت‌های شغلی کارشناس امور گمرگی
سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران، شرکت‌ها و سازمان‌های خصوصی و دولتی که در زمینه بازرگانی و صنعتی و واردات و صادرات مواد اولیه و کالاها فعالیت دارند، فرصت‌های شغلی برای کارشناس امور گمرکی محسوب می‌شود.
باید توجه داشت که اغلب کارشناسان امور گمرکی توسط یک قرارداد بین طرفین مشغول به کار می‌شوند. در حقیقت این فرصت شغلی یک رابطه کارمندی و کارفرمایی به حساب می‌آید.
امروزه با توجه به گسترش و توسعه ارتباطات و مبادلات اقتصادی بین کشورها به نظر می‌آید شاغلین در این صنف بازار کار مطلوبی داشته باشند.
حقوق کارشناس گمرک
میزان درآمد کارشناسان امور گمرکی با توجه به سازمانی که در آن مشغول به کار است، متفاوت می‌شود.
کارشناسی که در بخش گمرک سازمان‌های دولتی مشغول به کار است، درآمدی مطابق با قوانین مدیریت خدمات کشور دارد و کارشناسی که در بخش خصوصی، مشغول به کار است با توجه به توافق طرفین که بر اساس میزان سابقه، توانایی، مهارت، تجربه و نوع تخصص فرد، صورت می‌گیرد، کسب درآمد می‌کند. البته در این توافق باید تعرفه حقوق پایه شورای عالی و قوانین کار نیز در نظر گرفته شود.
نظرات کاربران