تاریخ مطالعه گذشتگان و وقایع و اتفاقاتی است که در سال‌های دور رخ داده است. این تصور اکثر دانشجویان از علم تاریخ است که تصوری کاملاً اشتباه می‌باشد. ما در دروس دوره دبیرستان تاریخی را مطالعه می‌کنیم که قدرت‌نمایی پادشاهان گذشته را نشان می‌دهد. اما شاید به این فکر کنید که مطالعه درباره گذشتگان به چه کار آیندگان می‌آید؟ برای پاسخ به این سؤال فقط یک جمله کافیست: «تاریخ تکرار می‌شود.»
پس دانشجویان تاریخ تنها گذشته را مطالعه نمی‌کنند، بلکه با علم و اطلاعاتی که از گذشتگان به دست می‌آورند، برای آینده برنامه‌ریزی می‌کنند و تصمیم می‌گیرند و حتی گاهی موفق به پیش‌بینی آینده می‌شوند.
معرفی رشته تاریخ
رشته تاریخ زیرشاخه رشته علوم انسانی در گروه نظری می‌باشد. تاریخ مطالعه و تحلیل وقایع گذشته و هرچیزی که مربوط به گذشتگان باشد اعم از نحوه زندگی، تجارت، پوشش و… و پیوند دادن آن با زندگی امروزی است. دانشجویان این رشته با این تحلیل‌ها برای آینده برنامه‌ریزی می‌کنند. این افراد اهمیت فرهنگ‌های گوناگون، زبان‌ها، قومیت‌ها و نظام‌های سیاسی را ارزیابی می‌کنند و در راستای این هدف، به مطالعه زبان‌های مختلف می‌پردازند.
در کتاب “تاریخ در ترازو” نوشته زنده‌یاد عبدالحسین زرین‌کوب تعریف تاریخ اینگونه آمده است: «تاریخ تنها گردآوری روایات و مقایسه آنها و شناخت واقعیت حوادث گذشته نیست. ورای این کار، نظر به توجیه و تفسیر این واقعیات دارد که بین جزئیات رابطه برقرار می‌کند و آنها را به یکدیگر پیوند می‌دهد. این کار در واقع تجدید بنای گذشته است به کمک مصالح و موادی که اینجا و آنجا از بقایای آوار حوادث باقی مانده است.»
در تعریف دیگری از تاریخ که در کتاب دایره المعارف بریتانیکا آمده است، می‌گوید: «تاریخ، قواعدی است که وقایع مؤثر بر مردم یک ملت را با حفظ تسلسل تاریخی و زمانی آن مطالعه می‌کند و مبتنی بر تحقیق منتقدانه منابع اطلاعاتی و توضیح دلایل آنها است.» در این کتاب هدف تاریخ‌دان اینگونه بیان شده است: «هدف تاریخ‌دان این است که فعالیت‌های ثبت شده انسان را مدل‌سازی کند. تا درک عمیق‌تری از آن داشته باشد. این درک از اعمال انسان، موضوعی کاملاً جدید است و به پیشرفت‌های علم تاریخ در اواخر قرن 18 و 19 برمی‌گردد که توسط تاریخ‌دانان حرفه‌ای ایجاد گردید.»
توانایی‌های لازم برای تحصیل در رشته تاریخ
– داشتن نظم و دقت فراوان در مطالعات تاریخی
– توانایی تحلیل مسائل گذشتگان
– آشنایی با علوم فلسفه، جغرافیا، جامعه‌شناسی، اقتصاد، سیاست و فرهنگ
– آشنایی با ادبیات فارسی، آمار و ریاضی
– توانایی برقراری ارتباط بین رویدادها و پیش‌بینی رویدادهای آینده
– داشتن توجه به عمق مطالب تاریخی و توانایی استخراج منابع مهم و حیاتی برای آینده
گرایش‌های رشته تاریخ
امکان ادامه تحصیل در رشته تاریخ تا مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در داخل کشور مهیاست. در مقاطع بالاتر رشته تاریخ گرایش‌های متنوعی دارد:
گرایش‌های رشته تاریخ در مقطع کارشناسی ارشد
– تاریخ ایران اسلامی
– تاریخ اسلام
– تاریخ تشیع
– تاریخ ایران باستان
– تاریخ انقلاب اسلامی
– مطالعات خلیج فارس
– تاریخ عمومی جهان
– مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
– اسناد و مدارک آرشیوی و نسخه‌شناسی
گرایش‌های رشته تاریخ در مقطع دکترا
– فرقه‌های تشیع
– تاریخ تشیع اثنی عشری
– تاریخ (گرایش تاریخ اسلام)
بازار کار رشته تاریخ
رشته تاریخ دارای تنوع شغلی بالایی می‌باشد. به طور معمول حدود 50 تا 60 درصد فارغ‌التحصیلان این رشته به تدریس دروس تاریخ در مدارس و دانشگاه‌ها می‌پردازند. اما به طور کلی رشته تاریخ در ایران جایگاه مناسبی برای یافتن شغل مرتبط، ندارد. در صورتی که فارغ‌التحصیلان این رشته روابط عمومی قوی داشته و به اطلاعات تاریخی و نحوه ارائه آنها تسلط داشته باشند، مورد توجه کارفرمایان قرار می‌گیرند.
پس از تدریس شغل دومی که این افراد بیشتر در آن مشغول به کار می‌شوند تور لیدر (رهبر گروه گردشگری) و تور گاید (راهنمای گردشگران) است. تور لیدر سرپرستی و مسئولیت تور را به عهده دارد و سفر را مدیریت می‌کند و تور گاید وظیفه توضیح دادن سایت‌ها و دادن اطلاعات در زمینه سفر به مسافران را بر عهده دارد. تور گاید باید مسیر و مقصد را کاملاً بشناسد و باید در تمام ساعات سفر در دسترس باشد. از فارغ‌التحصیلان رشته تاریخ به دلیل علمی که در زمینه بناهای تاریخی و دوره‌های تاریخی دارند، برای این منظور استفاده می‌شود.
مشاغل دیگری که این افراد می‌توانند در آن مشغول به کار شوند، به شرح زیر است:
– تدریس در مدارس و دانشگاه‌ها
– کار در موزه‌ها به عنوان راهنما
– فعالیت در زمینه پژوهش و تحقیق
– مدیریت رسانه‌های اجتماعی و تاریخی
– عضویت در هیئت تحریریه مجلات و روزنامه‌ها
– فعالیت به عنوان راهنمای تورهای گردشگری
– کار به عنوان مورخ در وزارت امور خارجه
– کار به عنوان مورخ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
– مورخ تاریخ رسمی
– اشتغال در سازمان تبلیغات اسلامی
– اشتغال در بخش آرشیو ادارات و سازمان‌ها
– اشتغال در سازمان اسناد انقلاب اسلامی
– اشتغال در بنیاد تاریخ
– اشتغال در پژوهشگاه تاریخ معاصر
درآمد رشته تاریخ
درآمد فارغ‌التحصیلان این رشته بستگی به محل کار و نوع شغل آنها دارد که خصوصی یا دولتی باشد. به عنوان مثال درآمد کار در وزارت امور خارجه با کار به عنوان پژوهشگر متفاوت است، از طرفی مشاغل دولتی بر پایه حقوق وزارت کار دستمزد می‌دهند و دستمزد مشاغل خصوصی طبق توافق کارفرما و کارجو تعیین می‌شود.
اما در همه این موارد مهارت و توانایی‌های فارغ‌التحصیلان این رشته، بسیار بر میزان دستمزد و حقوق آنها تأثیرگذار است. همانطور که اشاره شد، رشته تاریخ در ایران بازار کار خوبی ندارد، پس تنها افرادی موفق می‌شوند شغلی مرتبط با رشته خود پیدا کنند که توانایی و مهارت خاصی داشته باشند.
نظرات کاربران